Το αποτύπωμα άνθρακα αποτελεί το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που εκλύονται έμμεσα ή άμεσα από μια οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα. Σύμφωνα με την τρέχουσα Ευρωπαϊκή νομοθεσία, ως αέρια του θερμοκηπίου ορίζονται τα:  

• Διοξείδιο του άνθρακα (CO2)
• Μεθάνιο (CH4) • Υποξείδιο του αζώτου (N2O)
• Υδροφθοράνθρακες (HFCs)
• Υπερφθοράνθρακες (PFCs)
• Εξαφθοριούχο θείο (SF6)

Τα έξι αυτά αέρια του θερμοκηπίου δεν συνεισφέρουν εξίσου στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, λόγω του διαφορετικού χρόνου παραμονής τους στην ατμόσφαιρα και της διαφορετικής ικανότητάς τους για απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας. Κατά συνέπεια, τα αποτελέσματα ενός υπολογισμού του αποτυπώματος άνθρακα εκφράζεται σε μάζα ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. (CO2eq).

Στις άμεσες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα περιλαμβάνεται η χρήση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη θέρμανση ή τις μεταφορές, καθώς και οι διαρροές αερίων του θερμοκηπίου από συστήματα ψύξης. Έμμεσες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι εκείνες που προκύπτουν από τις δραστηριότητες μιας εταιρείας που δεν ανήκουν στον έλεγχό της, (π.χ. διακίνηση προϊόντων από εξωτερικό συνεργάτη, διαχείριση απορριμμάτων, κ.ά.)

Υπολογισμός Αποτυπώματος Άνθρακα

Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι υπολογισμού του Αποτυπώματος Άνθρακα: H Εκτίμηση Κύκλου Ζωής (LCA) και η μέθοδος Top – Down.

Η μέθοδος Εκτίμησης Κύκλου Ζωής (LCA – Life Cycle Analysis) υπολογίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός προϊόντος, από το λίκνο, μέχρι τον τάφο. Δηλαδή από την εξόρυξη των στοιχειωδών συστατικών του σε πρωτογενή μορφή, την παραγωγή του και τη χρήση του, έως την απόρριψή του και την ενδεχόμενη ανακύκλωσή του. Η Εκτίμηση Κύκλου Ζωής επιτρέπει την αποτίμηση όλων των περιβαλλοντικών προβλημάτων που απορρέουν από όλα τα στάδια της ζωής ενός προϊόντος. Η σημασία της μεθόδου είναι η ανάδειξη και η τελική επιλογή εκείνων των προϊόντων και των διαδικασιών που επιβαρύνουν όσο το δυνατόν λιγότερο το περιβάλλον. Η LCA μέθοδος θεωρείται πιο “τοπική” και προτιμάται σε εταιρείες, ή σε μικρές περιοχές ελέγχου.

Mια υπολογιστική προσέγγιση “top – down” χρησιμοποιεί οικονομικά – λογιστικά στοιχεία για να προσεγγίσει εμμέσως τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Επιμέρους διαδικασίες που συνδέονται με την εκπομπή διοξειδίου προσεγγίζονται από οικονομική σκοπιά, για να προκύψει τελικά η ισοδύναμη μάζα CO2. Η Top Down μέθοδος θεωρείται πιο ευρεία και προτιμάται για να τον υπολογισμό του αποτυπώματος άνθρακα μιας χώρος, ή ενός μεγάλου συστήματος.